Co sprawia, że tak wiele osób chętnie sięga po winyle, choć dużo wygodniejsze byłoby posłuchanie muzyki na smartfonie? To oczywiście zasługa niepowtarzalnego dźwięku, z jakiego słyną płyty winylowe. Skąd jednak w ogóle się on bierze i jak taka płyta działa?
Muzyka zapisana w rowkach
Płyty gramofonowe były początkowo produkowane z różnych materiałów, np. ebonitu, ale ostatecznie tłocznie płyt postawiły na polichlorek winylu, i stąd wzięła się popularna nazwa: płyta winylowa. Winyle są dostępne w kilku rozmiarach. Największe to tzw. longplaye, o rozmiarze 12 cali (ok. 30 cm), odtwarzane na prędkości 33 1/3 obrotów na minutę, zdolne pomieścić do 25 min. na każdej stronie. Single to płyty 7-calowe, odtwarzane na prędkości 45 obr./min. – na każdej stronie znajduje się zwykle tylko jeden utwór. Czasami twórcy decydują się jeszcze na maxi single, o średnicy 10 cali.
Płyta winylowa nie jest gładka – na jej powierzchni znajduje się spiralnie ułożony rowek, w którym zapisano dźwięk nagrania. Nie ma on jednolitej powierzchni, i właśnie ta nierówna struktura sprawia, że igła gramofonu drga w określony sposób, a drgania zostają przekształcone w dźwięk wydawany przez głośniki. Jakość odtwarzanego dźwięku zależy zarówno od produkcji płyty, jak i używanego sprzętu – kluczowa dla odbioru jest stabilność wkładki gramofonu oraz model igły.
Jak powstaje płyta winylowa?
Obecnie płyty winylowe przygotowuje się na podstawie plików komputerowych, ale cały materiał musi zostać zmasterowany pod kątem winyli – nie powinno się dawać do tłoczenia winylowego nakładu tego samego materiału co na streaming czy płyty CD. Dźwięk z plików muzycznych jest przenoszony na płytę-matkę – w XDiSC wycinanie odbywa się w technologii DMM, na najnowocześniejszym sprzęcie, co zapewnia doskonałą jakość dźwięku.
Wycięta płyta trafia do galwanizacji, gdzie pokrywa się niklem, który szczelnie wypełnia jej rowki, i tak powstaje matryca – negatyw matki. Matrycę umieszcza się w prasie tłoczącej, i to z niej odciska się każdy winylowy krążek. Płyty, zanim trafią do dystrybucji, są jeszcze poddawane leżakowaniu, co zapobiega ich odkształceniu, a kiedy już się nadają do dalszego użytku, pakuje się je w okładki i wysyła do sklepów. Odtwarzanie płyt winylowych może spowodować ich zużycie, jednak profesjonalnie wytłoczone krążki mają bardzo długą żywotność i nawet po wielu latach wciąż brzmią fantastycznie.